Hoe vermijd je oververhitting in huis?

Langere warme periodes en hogere temperatuurpieken als gevolg van de klimaatverandering maken het almaar uitdagender om de temperatuur binnenshuis aangenaam en gezond te houden. Logisch dus, dat er heel wat vragen zijn rond oververhitting. Om je zo goed mogelijk te informeren, bundelden we de meest gestelde vragen – en uiteraard de antwoorden – hieronder.

WAAROM ZONWERING BETER WERKT DAN BINNENZONWERING (GORDIJNEN)?

Zonder zonwering komen rechtstreekse zonnestralen binnen via het glas (kortegolfstralen) en zorgen voor de opwarming van het interieur (vloer, meubels, wanden). Het opgewarmde interieur geeft op zijn beurt de warmte weer af d.m.v langegolfstralen die door het glas weerkaatst worden. De warmte geraakt dus eigenlijk gevangen in huis, wat problematisch is in een goed geïsoleerde woning. Het komt er dus op aan om de zonnestralen al tegen te houden voor ze de ramen bereiken.

Gordijnen lijken misschien een logische ingreep, maar zijn helaas slechts een lapmiddel tegen oververhitting. Ze blokkeren de zonnestralen pas als ze het glas al voorbij zijn en de warmte dus al binnen zit. Zonwerend glas of folies aan de buitenkant van de ramen vervormen dan weer het daglichtspectrum. 

Je denkt dus dat je in het daglicht zit, maar de receptoren in je oog missen een deel van het daglichtspectrum en daardoor zit je biologisch gezien als het ware in het donker. Dat kan onder meer vermoeidheid veroorzaken.

Burgerlijk ingenieur-architect Joost Declercq (directeur onderzoek bij archipelago architects en verbonden aan KULeuven)

Buitenzonwering – een luifel, schuifpaneel of screen vóór de ramen – blokkeert de zonnestralen vooraleer die het glas bereiken. Dan zit de warmte nog niet binnen. Zo houdt goede buitenzonwering 85 tot 95 % van de warmte buiten. Bij binnenzonwering, zoals gordijnen, is dat slechts 35 tot 65 %.

Is zonwering alleen voldoende om mijn woning volledig koel te houden?

Zonwering installeren scheelt al een flinke slok op de borrel, maar het is sterk aan te raden dit te combineren met natuurlijke intensieve (nacht)ventilatie. Natuurlijke intensieve ventilatie maakt gebruik van grote, natuurlijke luchtstromen om zo kosteloos de woning af te koelen. Dit wordt toegepast wanneer de buitenlucht koeler is dan de binnenlucht. Doorgaans is dit ’s nachts het geval, waardoor dit principe ook gekend is als ‘nachtkoeling’. Om dit principe in een woning toe te passen, worden één of meerdere ventilatieroosters aan de buitenkant van het raam geplaatst.

Hoe duurzaam en weersbestendig is zonnewering?

Doekzonwering mag je ook bij slecht weer (hevige regen, wind, …) met een gerust hart neerlaten, want die doorstaat dankzij het geleidingssysteem windsnelheden tot maar liefst 130 km/u. Glasvezeldoeken scoren het best op vlak van strakheid en vormvastheid en zijn bovendien zeer goed bestand tegen vocht en warmte. Het doek is ook UV-bestendig, kleurvast en vraagt enkel een regelmatig onderhoud met een zacht reinigingsmiddel voor een jarenlang gebruik.

Krijg ik met buitenzonwering nog wel daglicht binnen? En behoud ik het zicht naar buiten?

In tegenstelling tot rolluiken ben je met screens binnenshuis niet beperkt op het vlak van licht en visueel contact met buiten. Door de rolluiken neer te laten, verlies je het zicht op de tuin. Met doekzonwering daarentegen blijft het zicht op buiten behouden, maar worden de felle zonnestralen wel tegengehouden. Dit is bijvoorbeeld handig om een oogje in het zeil te houden als de kinderen buiten spelen. Naast doekzonwering bestaat er ook vaste buitenzonwering. Dit zijn bijvoorbeeld aluminium lamellen (vast of beweegbaar) voor een raam, een aluminium luifel boven een raam of schuifpanelen om voor het raam te schuiven. Ook hiermee blijf je van daglicht genieten, terwijl de zon je huis niet nodeloos opwarmt.

Prijzen voor screens

Kan ik buitenzonwering automatisch sturen?

Absoluut, meer nog: het is zelfs sterk aan te raden. Buitenzonwering werkt optimaal als het automatisch aangestuurd wordt (bijvoorbeeld aan de hand van een luxmeter die de zonwering automatisch neer laat vanaf een bepaalde hoeveelheid zonnestralen). Of beter nog: met de unieke Renson Solmate sturing. Die maakt het mogelijk om je screens volautomatisch en slim aan te sturen op basis van je voorkeuren als bewoner én de meest actuele cloud data. Zonder sensoren en zonder extra domoticasysteem.  Zo krijg je een echte ‘smart home’ dat voor zichzelf zorgt, of je nu thuis bent of niet. Uiteraard is buitenzonwering ook aan te sturen via bestaande domoticasystemen.

Heeft zonwering invloed op het energieverbruik van mijn woning?

Zeker! Door te voorkomen dat je huis te snel en te veel opwarmt, beperk je ook de energiekosten om het terug af te koelen door middel van dure airco- of koelsystemen. Anderzijds kan je tijdens de koudere maanden ten volle profiteren van de zonnewinsten en beperk je de verwarmingskosten van de woning.

Welk risico loop ik als mijn woning ‘oververhit’ geraakt?

Hoe beter woningen geïsoleerd en luchtdicht gemaakt zijn, hoe moeilijker de warmte die binnen geraakt is, ook weer weg zal kunnen. En dus zijn de ramen de echte zwakke plekken als het gaat over oververhitting in huis. Met de stijging van het aantal warme dagen per jaar wordt het belang van buitenzonwering dan ook steeds groter om te voorkomen dat de zon rechtstreeks op het glas van je ramen schijnt en oververhitting in huis veroorzaakt. Krijg je het binnenklimaat in je woning niet meer afgekoeld, dan geeft dat vooral een comfortprobleem: slapen wordt moeilijk, binnenshuis vind je geen afkoeling meer, alle inspanningen worden lastig. 

Hein Daanen (Prof. Dr. Thermofysiologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam) geeft enkele concrete tips om een hittegolf in huis toch gezond door te komen:

1. Stimuleer ouderen om te drinken, zodat ze genoeg vocht binnen hebben en hun lichaam beter kunnen laten zweten. Zo koelen ze af. 

2. Bel eens vaker of ga langs, zeker bij geïsoleerde mensen, om een oogje in het zeil te houden. 

3. Zoek de koelere plekken op in huis. Ga je naar buiten? Hou ouderen dan uit de directe zon en zoek absoluut de schaduw op. 

4. Hou de warmte buiten met zonwering, bij voorkeur aan de buitenkant van de ramen.

5. Gebruik een ventilator als het niet te warm is (niet meer dan 35°C), anders blaast die de warme lucht alleen maar op de huid en krijg je nog warmer. 

6. Beperk inspanningen, want die laten het lichaam verder opwarmen. 

7. Voorzie lichte maaltijden, die kosten minder energie om te verteren, waardoor de lichaamstemperatuur niet extra stijgt.

We spenderen gemiddeld 90 procent van onze tijd binnen. Als het daar te warm wordt, slapen we moeilijk, worden we suf en lijden we aan concentratieverlies, … Oververhitting belast ons lichaam en maakt elk jaar zelfs dodelijke slachtoffers onder de kwetsbare bevolkingsgroepen. Prof. Dr. Thermofysiologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam Hein Daanen zoomt in op de impact van warme binnentemperaturen op onze gezondheid.

Meer info over de impact van hitte op je gezondheid lees je hier.

In dit uitgebreide rapport van 15 mei 2025 krijg je tekst en uitleg bij oorzaken, gevolgen en oplossingen van oververhitting in huis van experten uit diverse domeinen.

Experts aan het woord in dit artikel